
Rys historyczny
Rasa pochodzi ze Szkocji, a właściwie z Border Country krainą leżąca pomiędzy Anglią a Szkocją. Stąd też pochodzi nazwa rasy: border to w języku angielskim "granica", natomiast collie oznacza "użyteczny przedmiot". Rasa była stworzona pod kątem użytkowym i oficjalnie uznana w 1843 r. Wzorzec ostatecznie ustalono w 1976 r.
Wygląd
Budowa
Border collie ma mieć proporcjonalną budowę ciała, przy czym wygląd jego wskazuje na grację i doskonałą harmonię w połączeniu z odpowiednią masą ciała. Obecnie kształtują się coraz większe podziały w kwestii wzorca między psami przeznaczonymi do wystaw a użytkowymi. Te drugie charakteryzuje lżejsza budowa ciała, mniej obfita okrywa włosowa, wydłużony kształt głowy.
Jest to również kwestią przodków - cięższa budowa charakteryzuje psy hodowane w Nowej Zelandii, lżejsze to typ angielski.
Szata i umaszczenie
Nie preferuje się psów z przewagą koloru białego. Niebieskie oczy dopuszczalne są jedynie w umaszczeniu merle. U border collie występują różne kolory szaty, a w tym:
- black and white (czarno-biały)
- black tricolour (czarny trzykolorowy) - biało-czarny z podpalaniami
- blue merle (niebieski marmurkowy)
- blue tricolour merle (niebieski marmurkowy trzykolorowy) - niebieski marmurkowy z podpalaniami
- chocolate and white (czekoladowo-biały)
- chocolate tricolour (czekoladowy trzykolorowy) - czekoladowo-biały z podpalaniami
- chocolate merle (czekoladowy marmurkowy)
- chocolate tricolour merle (czekoladowy marmurkowy trzykolorowy) - czekoladowy marmurkowy z podpalaniami
- blue and white (niebiesko-biały) - rozjaśniony czarny z białym
- blue tricolour (niebieski trzykolorowy) - niebiesko-biały z podpalaniami
- slate merle (ciemnoszary marmurkowy)
- slate tricolour merle (ciemnoszary marmurkowy trzykolorowy) - ciemnoszary marmurkowy z podpalaniami
- lilac and white (liliowo-biały) - rozjaśniony czekoladowy z białym
- lilac tricolour (liliowy trzykolorowy) - liliowo-biały z podpalaniami
- lilac merle (liliowy marmurkowy)
- lilac tricolour merle (lilowy marmurkowy trzykolorowy) - liliowy marmurkowy z podpalaniami
- red (australian red, golden) and white (czerwono-biały)
- sable and white (śniady z białym)
Istnieje również odmiana krótkowłosa, dotychczas mało popularna w Polsce.
Zachowanie i charakter
Inteligentny i bystry pies. Jego predyspozycje wymagają, aby praca, którą wykonuje, dawała mu radość i pozwalała wykazać się inicjatywą. Uważny i podatny na szkolenie, uwielbia biegać i wykonywać zadania powierzane mu przez przewodnika. Właściciel psa powinien dysponować czasem i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje pana o spokojnym usposobieniu, który będzie w stanie żyć z nim w harmonii i potrafić się z nim porozumieć, gdyż w przeciwnym razie border łatwo wymknie się spod kontroli. Border Collie to pies szczerze oddany swojemu właścicielowi, uległy i zrównoważony. Charakter często determinuje przeznaczenie psa - psy sportowe cechuje większa uległość niż typowo pasterskie.
Użytkowość
Pies pasterski, pomocnik w zaganianiu owiec. Wykazuje olbrzymią potrzebę i chęć do pracy oraz ciągłego ruchu. Doskonale nadaje się do uprawiania wszystkich sportów kynologicznych, z wyjątkiem szkolenia w kierunku IPO (szkolenie na psa obronnego). Sprawdza się także jako pies lawinowy w górach i jako pies tropiący. Z racji ogromnej chęci pracy z człowiekiem może być wykorzystywany przy wykrywaniu narkotyków oraz w służbach celnych. Sprawdza się również w dogoterapii
Podobnie jak przy budowie border collie - tak i przy użytkowości kształtują się różnice między psami z linii typowo wystawowych a tymi sportowymi/użytkowymi. Pierwszy typ zatraca powoli niespożyty temperament na rzecz spokojnego poddawania się zabiegom pielęgnacyjnym, drugi zaś utrzymuje pierwotne cechy - szybkość, bystrość, zwinność.
Zdrowie i pielęgnacja
Border Collie - szczenięta
Pielęgnacja i utrzymanie tego psa nie jest kłopotliwe. Konieczne jest dostarczenie mu odpowiedniej dawki ruchu, czy poprzez pracę z owcami czy poprzez sporty kynologiczne. Może wystąpić AEC czyli Anomalia Oczu Collie - w profesjonalnych hodowlach przeprowadzane są regularne badania profilaktyczne w kierunku tej choroby.
Może wystąpić dysplazja stawów biodrowych - również eliminowana przez dobór do rozrodu jedynie wolnych od dysplazji osobników.