Rys historyczny

W literaturze niemieckiej, pochodzącej z okresu średniowiecza są spotykane częste wzmianki o psie figurującym pod nazwą "hovewart" (np. w średniowiecznym kodeksie praw nazwanym "Sachsenspiegel"). Przedstawiany tam był jako wierny stróż należący do drobnej szlachty i ludzi pochodzenia chłopskiego. Obecnego Hovawarta nie można uznać za bezpośredniego potomka psów germańskich, jednak na pewno ma wiele wspólnego z licznie występującymi, w dawnej środkowej Europie, psami podwórzowymi średniej wielkości. Na początku XX wieku podjęto w Niemczech próby odtworzenia tej rasy. Jednym z pierwszych hodowców był Kurt König, twórca kontrowersyjnej teorii o jednorodnym i różnorodnym pochodzeniu zwierząt domowych. Kojarzył głównie psy wiejskie z Harzu, Odenwaldu, a także z nowofundlandami (w dawnym lekkim typie) i pasterskimi psami perskimi.

Zachowanie i charakter

Hovawarty w usposobieniu są wesołe, skore do wspólnych zabaw z członkami rodziny. Posiadają dość silne poczucie dominacji, stąd wymagają kontaktu z ludźmi o stabilnej osobowości i konsekwentnym, zdecydowanym podejściu. Sprawiają jednak trudności w układaniu. Odzwyczaić od czegoś psa tej rasy jest niełatwe. Hovawarty są bowiem dosyć sprytne i znajdują zwykle wyjście z sytuacji, które są mu pokazywane w czasie treningu. Uczenie hovawarta reguły przynoszenia patyka i oddawania go bywa w przypadku pewnych osobników trudne, gdyż pies może uznać coś rzuconego mu za jego własność. Zwierzęta te są wierne i oddane wobec właściciela.

Użytkowość

Współcześnie jest psem wielostronnie wykorzystywanym, także w służbie policyjnej i ratunkowej.

Zdrowie i pielęgnacja

Szata w utrzymaniu nie jest kłopotliwa. Z racji żywego usposobienia tego psa należy zapewnić mu sporo ruchu i zajęcia na wolnym powietrzu.

Popularność

Zainteresowanie tą rasą w Polsce wzrasta, najwięcej psów tej rasy i hodowli znajduje się w województwach mazowieckim i wielkopolskim^{[potrzebne źródło]}.